دندانپزشکی در بارداری

یکی از فرهنگ‌های نادرستی که در کشور ما وجود دار دارد این است که به علت خدمات گران دندانپزشکی مراجعه به دندانپزشک زمانی صورت می‌گیرد که بیمار با مشکل پوسیدگی و درد دندان یا بیماری لثه مواجه شده است. اما نکته‌ای که اینجا حائز اهمیت است این است که مادران باردار باید پیش از اقدام به بارداری با مراجعه به دندانپزشکی نسبت به سلامت دهان و دندان خود مطمعن شوند.

یک از مهمترین دوران زندگی خانم‌ها دوران باردر آنها است. بیشتر خانم‌ها در این دورن تمرکز خود ر بر روی تغذیه پرهیز از مصرف داروهای شیمیایی و پیشگیری از مبتلا شدن به سرماخوردگی است. شاید کمتر کسی در این دوران به فکر سلامت دهان دندان خود و تاثیر آن بر تولد فرزند سالم داشته باشد. اما مادران باردار باید این را بدانند که بهداشت دهان و دندان مستقیما بر روی جنین آنها اثر گذار است و اینجاست که به اهمیت مراجعه به دندانپزشکی قبل از بارداری پی می‌برند.

تغییرات هورمونی دوران بارداری و تاثیر بر دهان و دندان

یکی از مواردی که در دوران بارداری وجود دارد به هم خوردن هورمون های زنانه در دوران بارداری است. در این دوران به علت این تغییرات لثه‌های‌شان مستعد التهاب و خونریزی هستند و پوسیدگی دندان تشدید و احتمال درد و عفونت شدید وجود دارد. به‌همین علت اگر خانم‌های باردار بهداشت را در زمینه بیماری و التهاب لثه و بهداشت دهان و دندان رعایت نکنند، ممکن است باوجود مقدار کمی پلاک دندان میکروبی و جرم دچار تورم یا خونریزی لثه و یا مشکلات جدی شوند. بنابراین تاکید جدی می‌شود قبل از تصمیم به بارداری به دندانپزشک مراجعه و چنانچه پوسیدگی دندانی یا جرم‌گیری لازم است  اقدامات لازم را انجام دهید.

اهمیت دندانپزشکی بارداری

پیش از بارداری زمان مناسبی برای برطرف کردن مشکلات دهان و دندان است؛ ترمیم و روکش کردن دندان و ترمیم لثه. هر چند که انجام مراقبت‌های دندان‌پزشکی در دوران بارداری در صورت رعایت موارد احتیاطی خطری ندارد، انجام مراقبت‌های دندان قبل از بارداری مسلما هوشمندانه‌تر است. اگر شما جزء افرادی هستید که همواره به سلامت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهید و دندان خرابی ندارید، می‌توانید با جرم‌گیری دندان، از دوران بارداری استقبال کنید. معاینات دندان‌پزشکی پیش از بارداری فرصتی برای انجام عکس‌برداری ضروری دندان‌هاست، زیرا بعد از بارداری بهتر است جنین در معرض اشعه‌های ناشی از عکس‌برداری قرار نگیرد.

همانطور که گفته شد در دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی دندان‌ها مستعد پوسیدگی و لثه ها حساس‌تر شده و این یکی از دلیل مهم برای مراجعه به دندان‌پزشک پیش از بارداری است. در صورت درمان نشدن التهابات لثه و پوسیدگی‌ها، می‌توانند تبدیل به عارضه جدی‌تری به نام پریودنتیت شوند که باعث بروز عوارض مختلفی از جمله دیابت بارداری، زایمان زودرس و پره‌اکلامپسی در دوران بارداری می‌شوند. به همین دلیل، بهتر است هر مشکلی را پیش از باردار شدن برطرف کنید تا تبدیل به مشکل جدی‌تری نشود.

خدمات دندانپزشکی برای مادران باردار

تزریق آمپول بی‌حسی: آمپول هائی که در زمینه بی حسی در این دوران مورد استفاده قرار می‌گیرند معمولا دو نوع هستند :  لیدوکائین  که حاوی مقداری آدرنالین است که برای افزایش مقدار و زمان بی حسی به لیدوکائین  اضافه می شود. این آدرنالین ممکن است بعد از تزریق باعث افت فشار بیمار شده و برای افرادی که مشکل فشار خون یا ناراحتی قلبی دارند استفاده نمی‌شود. برای اینکه افت فشار در مادران باردار ایجاد نشود توصیه شده است که از تزریق آمپول‌های حاوی آدرنالین اجتناب کنیم. چون این افت فشار ممکن است  باعث از دست دادن هوشیاری موقت بیمار شود که برای فرزند مادر باردار ایجاد مشکل می‌کند. نوع دیگر آمپولها مثل سیتانست که آدرنالین ندارد معمولا بی ضررتر می‌باشد. بنابرین اگر شرایط خود را به دندانپزشک خود  اطلاع دهید، آمپولی برایتان تزریق خواهد کرد که ضرر نداشته باشد.

رادیوگرافی دندان: رادیوگرافی از مادران باردار مضر می‌باشد و اگر ضرورت نداشته باشد باید از آن پرهیز کرد. به ویژه برای جنین که مراحل رشد خود را می‌گذراند. تهیه عکس رادیوگرافی قبل از درمان دندانپزشکی و در ارتودنسی دندان و بارداری یکی از نگرانی‌های اصلی در طول دوره بارداری است. به این ترتیب متخصصان این کلینیک تمام تلاش خود را برای اجتناب از تهیه عکس رادیوگرافی به غیر از مواقعی که ناگزیر از تهیه آن باشند، انجام خواهند داد. به هر حال در صورتی که فرآیند درمان نیازمند تهیه عکس رادیوگرافی باشد، متخصصان ما از یک پوشش محافظ برای حفاظت از شما و کودک در برابر تاثیرات مضر پرتوی ایکس استفاده خواهند کرد.

تجویز دارو: در دوران بارداری داروها از جفت عبور می‌کنند بنابراین در تجویز آن‌ها باید نهایت احتیاط رعایت شود. برای نمونه در صورت لزوم تجویز داروهای دسته پنی‌سیلین و آموکسی‌سیلین و ماکرولیدها مانعی ندارد ولی از تجویز تتراسیکلین باید اجتناب شود چراکه می‌تواند سبب صدمه به کبد مادر و تغییر رنگ دندان‌های در حال تشکیل شود. تجویز استامینوفن و کدئین برای تسکین درد بلامانع است ولی از مصرف آسپرین به ویژه در اواخر سه ماهه سوم بارداری باید اجتناب شود. مجدد تاکید می‌شود همانطور که گفته شد با عبور داروها از جفت اولا مادر باردار نباید خودسرانه دارویی مصرف کند دوما در صورت ضرورت با تجویز پزشک یا دندانپزشک مصرف شود. در کلینیک دندانپزشکی تاج متخصصان ما از دوز مناسب داروهای بی‌حسی (در سطح حداقل) برای اطمینان از راحتی بیمار در طول درمان دندانپزشکی و نیز حفاظت از جنین استفاده خواهند کرد.

ماه‌های پر خطر و کم خطر برای انجام خدمات دندانپزشکی بارداری

بدترین و خطرناکترین دوره برای انجام درمان‌های دندانپزشکی سه ماهه اول بارداری است. چراکه در این ماه‌ها اندام‌های جنین در حال شکل گیری است و همچنین مادر احساس ناراحتی بیشتر می‌کند و نیز بیشترین سقط‌های خود به خود در سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد بنابراین از انجام درمان‌های دندانپزشکی در این ماه‌ها خودداری شود. در سه ماهه اول کنترل پلاک و جرم دندانی و بهداشت دهان باید تنها علت مراجعه به دندانپزشک باشد. بهترین زمان برای درمان‌های معمول دندانپزشکی در سه ماهه دوم است. چونکه اندام‌های جنین شکل‌گرفته و مادر احساس بهتری دارد و احتمال سقط جنین نیز کاهش می‌یابد. در سه ماهه سوم به ویژه اواخر آن به دلیل افزایش ناراحتی‌های مادر زمان مناسبی برای درمان‌های معمول دندانپزشکی نیست. بهترین زمان درمان‌های معمول دندانپزشکی سه ماهه دوم و بدترین زمان سه ماهه اول و اواخر سه ماهه سوم است مگر اجبار صورت بگیرد.

پیشگیری از دندان درد در دوران بارداری

• انجام معاینات دندانپزشکی قبل از بارداری و بعد از بارداری
• رژیم غذایی مناسب و پرهیز از مصرف مواد قندی
• مصرف غذاهای سرشار از کلسیم و ویتامین D
• رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان

مادران باردار می‌بایست از درمان‌های دندانپزشکی برا تمامی مشکلات خود که باعث ایجاد درد دندان در طول دوره بارداری می‌شوند استفاده کنند. در صورت دچار شدن به درد دندان شدید در طول دوره بارداری لازم است با دندانپزشک برای بررسی مشکل ایجاد شده ملاقات و صحبت نمایند. متخصصین با تجربه و حاذق ما در کلینیک دندانپزشکی تاج  برای درمان مشکلات دندان در طول دوره بارداری اقدامات مناسب را لحاظ کرده تا بدین وسیله از بی خطر و ایمن بودن درمان برای مادر و جنین مطمئن شوند.